Hướng dẫn cách đo RTK trong đo đạc

Đo RTK là gì?, công nghệ RTK là gì?, Máy đo RTK là gì? đây là những câu hỏi băn khoăn của những anh em mới bước chân vào nghề trắc địa. Ở bài viết này chúng tôi sẽ giải thích tổng thể cho các bạn về khái niệm, nguyên lý, công nghệ của phương pháp đo RTK.

Đo RTK là gì?

RTK là viết tắt của Real-Time Kinematic ( Đo động thời gian thực) – Là một kỹ thuật được sử dụng để tăng độ chính xác của tín hiệu GPS bằng cách sử dụng một máy định vị GPS GNSS đặt cố định – gọi là trạm tĩnh ( Base Station) để thu và gửi tín hiệu đến máy GPS 2 Tần Số đang chuyển động – gọi là trạm động ( Rover Station).

Phương pháp đo Rtk ngày càng trở nên phổ biến và được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực đo đạc khảo sát trắc địa mang lại hiệu quả cao hơn nhiều so với các phương thức đo truyền thống.

Vậy tại sao phải cần đến 2 máy thu GPS hoạt động cùng một lúc?

• Trong thực tế cuộc sống, gần như mỗi người đều đang sở hữu cho mình một bộ thu tín hiệu vệ tinh ( Tích hợp sẵn trong smartphone) để xác định vị trí của điện thoại, tuy nhiên độ chính xác của máy thu này không cao, sai số thông thường lên tới 2 – 4 mét. Lý do là tín hiệu vệ tinh truyền để máy thu bị nhiễu loạn trên đường đi, đặc biệt là những ngày thời tiết xấu.
• Để giải quyết vấn đề, Phương pháp đo RTK sử dụng một lúc ít nhất hai máy thu, trong đó một máy đặt cố định tại 1 điểm ( Base Station), liên tục thu tín hiệu vệ tinh để gửi dữ liệu cho máy động ( Rover Station). Máy động nhận dữ liệu từ máy tĩnh, qua một loạt các bước xử lý dữ liệu phức tạp để đạt được độ chính xác tới centimet, thâm trí là milimet.
• Tại Việt Nam, trạm tĩnh được cài đặt hệ tọa độ VN2000, và các tham số để chuyển hệ tọa độ WGS-84 về hệ tọa độ VN2000. Trạm động được đặt tại điểm cần xác định tọa độ, và cho ra kết quả theo hệ quy chiếu VN2000 như quy định của nhà nước.
• Lưu ý: Nếu không có đủ chi phí để sở hữu 2 trạm tĩnh và động, bạn cũng có thể kết nối và sử dụng Trạm Cors ( Cả quốc gia và tư nhân) như một trạm tĩnh).

Quy định về thông số kỹ thuật khi thực hiện đo RTK trong thực tế

Một số lưu ý khi đặt máy trong khi đo RTK

• Trạm tĩnh phải có độ chính xác từ DC trở lên, trạm tĩnh phải được đặt ở vị trí cao, thông thoáng
• Khoảng cách giữa trạm tĩnh và trạm động không được quá 12km
• Cả trạm tĩnh và trạm động đều phải được cài đặt tham số để tính toán chuyển từ hệ WGS-84 về hệ tọa độ VN2000 theo quy định của bộ tài nguyên, môi trường ( Quyết định số 05/2007/QĐ-BTNMT ngày 27/2/2007)

Thông số kỹ thuật cần đảm bảo:

• Số vệ tinh: Svs ≥ 4
• Chế độ trạng thái (lời giải) Status: Fixd
• Sai số vị trí điểm Mp: HRMS ≤ Sai số xác định vị trí góc ranh

Đối với các khu vực đo chi tiết áp dụng công nghệ GPS-RTK thì không cần thành lập lưới đo vẽ các cấp. Kết quả đo được trút vào máy tính và lưu file làm kết quả đo chi tiết.

Độ chính xác cần đạt tới khi đo RTK

• Đo tĩnh
  • Sai số mặt phẳng đạt: 25mm +1ppm Rms
  • Sai số cao độ đạt: 5mm + 1ppm Rm
• Đo RTK
  • Sai số vị trí điểm: 10mm + 1ppm Rms
  • Sai số cao độ : 20mm + 1ppm Rms

Ưu/nhược điểm của phương pháp đo RTK

Ưu điểm

• Độ chính xác cực cao, sai số của kết quả đo luôn nhỏ hơn sai số điểm theo quy phạm- được chứng thực qua rất nhiều lần đo thực tế.
• Tiết kiệm 30-40% thời gian khảo sát so với các phép đo truyền thống hoặc so với phép đo bằng máy toàn đạc điện tử.
• Tiết kiệm 40-50% nhân lực so với phương pháp đo phổ thông.
• Hoàn toàn không cần xử lý số liệu sau khi đo, do kết quả đo mang lại nằm trong hệ thống tọa độ quốc gia VN2000.

Nhược điểm

Nhược điểm duy nhất mà phương pháp đo RTK hiện nay là giá thành đầu tư ban đầu. Trong khi một máy toàn đạc và bộ phụ kiện đủ tiêu chuẩn để đo có giá giao động từ 50- 150 triệu, thì bộ máy GPS 2 Tần Số RTK có giá trị từ 200-500 triệu đồng.

Các hãng sản xuất máy Gps Rtk.

• Trimble: Nếu nói về máy Gps Rtk thì không không thể không nhắc đến hãng Trimble, một thương hiệu đến từ Mỹ. Những sản phẩm máy Rtk mang thương hiệu Trimble luôn khẳng định vị trí số 1 về chất lượng trên thị trường, tuy nhiên giá máy Rtk Trimble ở mức rất cao. Một số model của máy Rtk Trimble có thể kể đến như: Trimble R4S,Trimble R8S, Trimble R9s, Trimble R10, Trimble R12…
• Leica: Là thương hiệu đến từ Thụy sĩ, nổi tiếng với các dòng máy toàn đạc điện tử chính xác cao. Tuy nhiên máy Rtk mang thương hiệu Leica lại khá ít. Một số model máy Rtk của Leica có thể kể đến như: Leica Viva Gnss GS10, Leica Viva Gnss GS15…
• Nikon: Là thương hiệu đến từ Nhật Bản, một số model máy Rtk mang thương hiệu Nikon-Spectra như: SP60 GNSS, SP80 GNSS, SP85 GNSS, SP20 GNSS, SP90M GNSS…
• South: Là tập đoàn sản xuất máy trắc địa số 1 tại Trung Quốc. South là hãng duy nhất của Trung Quốc có văn phòng và trung tâm sửa chữa bảo hành bảo trì tại Việt Nam (từ năm 2004 đến nay). Hãng South thể hiện thế mạnh và vị trí số 1 tại Trung Quốc với nhiều sản phẩm đã và đang được phân phối tại Việt Nam như: máy Rtk, máy bay không người lái (UAV), máy đo sâu, máy toàn đạc, máy quét laser 3D và các loại phụ kiện phục vụ đo đạc trắc địa. Máy Rtk mang thương hiệu South (trong đó có các thương hiệu trực thuộc tập đoàn máy trắc địa Nam Phương – South như: Ruide, Kolida, Ruide, Sanding, TianUy, Texcel) là sự lựa chọn và tin dùng của rất nhiều đơn vị sản xuất lớn tại Việt Nam. Một số model máy Rtk của tập đoàn South có thể kể đến như: South Galaxy G1 (main Trimble), South Galaxy G1C (main nội địa), South Galaxy G1 Plus, South Galaxy G6, South Galaxy G6 IMU, Galaxy Inno7… Máy Rtk mang thương hiệu South với ưu thế chất lượng tốt, độ chính xác ổn định, giá thành phù hợp với thị trường Việt Nam.
• Kolida: Là một thương hiệu của hãng South, máy Rtk Kolida thừa hưởng những công nghệ mới nhất của South. Một số model máy Rtk Kolida có thể kể đến như: Kolida K5 Plus, Kolida K5, Kolida K1…
• Stonex: Là thương hiệu mới xuất hiện tại Việt Nam với các model máy Rtk phải kể đến như: S700, S850A, S900, S980, S990…
• CHC: Là thương hiệu đến từ Trung Quốc. CHC xuất hiện ở Việt Nam khá sớm nhưng chủ yếu là về sản phẩm GPS (X20). GPS CHC tại thị trường Việt Nam được đánh giá khá tốt. Một số model máy Rtk của CHC như: CHC M5+, CHC i70+, CHC i80+, CHC i50, CHC i90, CHC i73, CHCNAV E90…
• Ruide: Cũng là một thương hiệu của hãng South, tại Việt Nam, sản phẩm máy toàn đạc Ruide RTS822 cũng chiếm lính thị phần đáng kể. Máy Rtk Ruide xuất hiện tại thị trường Việt Nam khá sơm với model Ruide R90, Ruide R90T. Sau này là các model mới như: Ruide R93i, Ruide R90i, Ruide R6…
• ComNav: Là thương hiệu đến từ Trung Quốc. Giai đoạn từ 2015-2018 được đánh giá là giai đoạn đốt cháy thị trường Gnss Rtk Việt Nam về số lượng máy tiêu thụ với model: T300, T300 Plus. Một số model mới của máy Rtk Comnav như: T300SE, T30 IMU.
• Hi-target: Là thương hiệu đến từ Trung Quốc, xuất hiện khá sớm tại Việt Nam cùng với South và CHC. Một số model máy Rtk Hitarget như: V30, V60, V90, V100, iRTK4, iRTK5…
• E-Survey: Là một thương hiệu đến từ Trung Quốc mới xuất hiện tại thị trường Việt Nam khoảng hơn 1 năm trở lại đây. Một số model của E-Survey như: E100, E300, E300 Pro, E600, E800.
• Sanding: Là một thương hiệu của hãng South, máy Rtk Sanding xuất hiện ở thị trường Việt Nam trong thời gian gần 1 năm trở lại đây. Tuy nhiên một số model máy Rtk mang thương hiệu Sanding đang dần rất được ưa chuộng như: Sanding T7, Sanding T3. Ưu thế của thương hiệu Sanding là máy Rtk chất lượng tốt, giá thành rẻ, độ ổn định cao.
• TianUy: cũng giống như Ruide, Sanding, Kolida, đây là thương hiệu của tập đoàn South. Mới xuất hiện ở thị trường Việt Nam trong năm 2020 với model máy Rtk C6 được phân phối độc quyền tại khu vực phía Nam Việt Nam.

Giá máy Rtk

Hiện nay sản phẩm máy Gps Rtk được phân phối tại Việt Nam rất đa dạng. Máy được phân phối bởi các hãng có đại diện ở Việt Nam hoặc thông qua các đại lý cấp 1. Giá máy Rtk cũng rất đa dạng, dao động từ 50tr đến hơn 200tr tùy từng model tùy nhà phân phối khác nhau.

Các sản phẩm máy gps 2 tần Rtk của các hãng như: Trimble, Leica, Nikon thường có giá khá cao tùy thuộc vào từng model sản phẩm. Thông thường giá máy rtk của các hãng này có giá giao động trên 130tr/rover

Theo đại diện của hãng South tại Việt Nam: “Sản phẩm máy gps Rtk của hãng South tại Việt Nam có rất nhiều model để khách hang lựa chọn. Trong đó có các sản phẩm thuộc phân khúc cao cấp, main được nhập khẩu của Trimble có giá thành hơn 100tr như: Gps Rtk Galaxy G6, Gps Rtk Galaxy G1 Plus, Gps Rtk Inno7. Ngoài ra hãng cũng phân phối tại Việt Nam những model có giá dưới 100 triệu như: Ruide R93i, Ruide R6, Ruide R90i, Kolida K5 plus, Kolida K1, TianUy C5, Sanding T7, Sanding T3. Đây đều là những model mới nhất với ưu điểm là máy rtk nhiều kênh, bù nghiêng 30 độ, IMU 60 độ, thu tín hiệu nhanh, ổn định.”

Ngoài ra những sản phẩm của các hãng như Stonex, CHC, E-Survey, Comnav, Hi-target cũng đa dạng ở nhiều mức giá khác nhau tùy thuộc vào từng model sản phẩm.

Có nên mua máy Rtk cũ không?

Máy đo gps Rtk cũ là những máy đã qua sử dụng. Máy Rtk cũ được phân ra làm một số loại như sau:

• Máy Rtk mua về sử dụng nhưng trong quá trình sử dụng, ít việc và muốn bán. Những máy thuộc loại này thường vẫn còn khá mới, nếu máy mua chính hãng và còn bảo hành thì khá ổn. Tuy nhiên trường hợp này rất ít.
• Máy Rtk đã hết khấu hao và được giao bán lại: Những máy loại này thường có tuổi thọ công trình từ 1-2 năm, chất lượng máy phụ thuộc vào loại máy và người sử dụng.
• Máy Rtk được sử dụng để cho thuê, sau một thời gian được giao bán. Vì là máy đi thuê nên thường là người thuê sẽ không giữ gìn cẩn thận. Và thường là những model cũ.
• Tùy từng mục đích sử dụng và tình hình tài chính của mỗi doanh nghiệp nên việc có nên mua máy đo Rtk cũ không phụ thuộc vào tình hình thực tế mỗi doanh nghiệp hoặc cá nhân. Tuy nhiên khi mua máy rtk cũ nên tìm đến những đơn vị uy tín, có trung tâm sửa chữa, bảo hành, có dịch vụ sau bán hang tốt để mua. Trong trường hợp không may máy cũ có sảy ra vấn đề kĩ thuật, các đơn vị uy tín sẽ có những chính sách tốt để bảo vệ người tiêu dùng như: hỗ trợ sửa chữa bảo hành, cho mượn thiết bị thay thế…

Thuê máy Rtk

Hiện nay có khá nhiều đơn vị và cá nhân đầu tư máy Rtk để cho thuê với nhiều loại máy và giá cả khác nhau (Tùy thuộc vào thời gian thuê dài hay ngắn).

• Ưu điêm: Đối với các cá nhân có nhu cầu sử dụng máy Rtk nhưng không thường xuyên, tình hình tài chính chưa cho phép, việc lựa chọn thuê máy Rtk là một giải pháp tốt, tránh rủi ro.
• Nhược điểm: máy đo Rtk được cho thuê thường là máy cũ, chất lượng tùy thuộc vào chủng loại sản phẩm.

Mua máy Rtk ở đâu?

• Mua trực tiếp tại các hãng (là hãng, đại diện hãng). Giá thành máy Rtk mua tại hãng thường có giá cao hơn so với mua tại các đại lý. Tuy nhiên máy bảo đảm về chất lượng, nguồn gốc.
• Mua tại các đại lý phân phối cấp 1: Có thể mua được máy với giá tốt (tùy thuộc vào mức độ quan hệ). Tuy nhiên nên kiểm tra máy cẩn thận trước khi mua (Nếu máy được xuất ra từ chính hãng thì bảo đảm về nguồn gốc xuất xứ. Trường hợp một số máy Rtk đến từ Trung Quốc được nhập qua đường tiểu ngạch thường sẽ bị hãng từ chối bảo hành hoặc có thể sau một thời gian sẽ không sử dụng được do máy bị khóa mã vùng)